Cursus Hongaars

Audio-Lingual Method (ALM) (Army Method/New Key)

Bedacht door wie en wanneer

De audiolinguale methode was al in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw ontwikkeld in Amerika en Engeland, onder andere door de Amerikaanse taalkundige Leonard Bloomfield. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog was het noodzakelijk om de (Amerikaanse) soldaten van elementaire verbale communicatieve vaardigheden te voorzien. Hierdoor werd deze audiolinguale methode ook wel de ‘legermethode’ genoemd.

Kenmerken van de Audio-Lingual Method (ALM)

De audiolinguale methode kun je beschouwen als antwoord op de grammatica-vertaalmethode. Nieuw was dat de taallessen volledig plaatsvonden in de doeltaal (bijvoorbeeld Hongaars). De belangrijkste vaardigheden zijn spreken en luisteren (in het Hongaars) en (Hongaarse) grammaticale structuur worden geleerd met behulp van mondelinge structuuroefeningen. De bedoeling is zonder fouten Hongaars kunnen spreken en kunnen verstaan, wat begint met een Hongaarssprekende na kunnen spreken. Herhaling is het middel hiervoor; er wordt gewerkt met driloefeningen om Hongaarse zinnen alsook structuren te leren beheersen, om te zorgen dat reacties spontaan en als het ware automatisch gaan worden. De taaltrainer Hongaars kan bijvoorbeeld een bepaalde zin 10 keer herhalen en daarna een extra Hongaars woord toevoegen. Bij de audiolinguale methode wordt veel in zogenaamde talenpractica gewerkt, waarbij lerenden een hoofdtelefoon op hebben en zinnen beluisteren en deze zinnen nazeggen. Het geschreven Hongaars komt pas aan bod als het mondelinge Hongaars inmiddels vertrouwd is geworden. Er wordt wel gebruikgemaakt van afbeeldingen voor het introduceren van nieuwe woorden in het Hongaars.

Populariteit

De methode werd in Nederland pas omstreeks 1970 geïntroduceerd toen de Mammoetwet inging. Al gauw waren er bezwaren tegen de inhoudsloze driloefeningen. Het kwam af en toe voor dat de techniek haperde. De talenpractica raakten hierdoor al snel in onbruik. In plaats daarvan werden de mondelinge structuuroefeningen schriftelijk gemaakt. Schrijvers van leerboeken wonnen weer aan populariteit en boden weer expliciete grammaticaregels aan. Toch liet de audiolinguale methode wel sporen na. Nu was alom aanvaard dat het bij het leren van de taal (zoals Hongaars) niet om het uit het hoofd leren van de (Hongaarse) grammaticaregels gaat, maar om het gebruik van de grammatica. Luistervaardigheid (Hongaars), die vóór de jaren zeventig voor het merendeel van docenten niet bestond, was ontdekt.

Voor- en nadelen van de Audio-Lingual Method

De audiolinguale methode is voor mensen die Hongaars beginnen te leren effectief. Vanaf het begin wordt een correcte uitspraak Hongaars aangeleerd. De audiolinguale methode is docentgestuurd waardoor deze een vlotte en efficiënte overdracht van kennis kan bieden. Ook voor grotere groepen is deze methode geschikt.

Deze docentgestuurde kant is tegelijkertijd een nadeel; eigen inbreng wordt niet verlangd van de lerenden, waardoor het gevaar dreigt van enige passiviteit en onvoldoende motivatie en betrokkenheid. Een bijkomend bezwaar is dat de geoefende driloefeningen niet zo eenvoudig in levend taalgebruik Hongaars zijn om te zetten.

GoldList Method (GLM)

Bedacht door wie en wanneer

De GoldList Method (‘gouden lijst-methode’) is door polyglot David J. James, alias Viktor Dmitrievitch Huliganov of Uncle Davey ontwikkeld.

Kenmerken van de GoldList Method (GLM)

De GoldList Method is een leermethode om woorden of zinnen (bijvoorbeeld in het Hongaars) op een zodanige wijze te leren dat ze plaatsnemen in het langetermijngeheugen van de lerende. Deze methode werkt middels zelfgeschreven woordenlijsten (Hongaars) die nadien herhaald worden. Deze Hongaarse woorden of zinnen van de woordenlijst worden door de student hardop gelezen. Het idee is niet om deze woorden en zinnen uit het hoofd te leren, maar dit eigenlijk gebeurt vanzelf door de blootstelling. De woordenlijst wordt steeds aangepast; Hongaarse woorden die zijn aangeleerd, verdwijnen van de lijst. Die Hongaarse woorden die nog steeds problemen geven, blijven op de woordenlijst staan.

Populariteit

Aanhangers van de GoldList-methode stellen dat de woorden op de woordenlijst en zinnen spontaan terechtkomen in het langetermijngeheugen, iets dat door veel geheugenwetenschappers betwijfeld wordt. (Taal)kennis in het algemeen wordt onthouden wanneer deze kennis ook betekenisvol en relevant is voor de lerende. Voor Hongaarse woorden en zinnen die betekenisvol en relevant zijn voor de student, kan de methode goed functioneren.

Voor- en nadelen van de GoldList Method

Deze GoldList Method kan goed functioneren voor mensen die baat hebben bij bijvoorbeeld Post-its^® als geheugensteun. Doordat het fysieke deel van het geheugen door het schrijven aangesproken wordt en meewerkt, functioneert het met de hand schrijven beter dan typen of, behoorlijk zinloos: een fotootje maken. Een keerzijde van deze methode is het gebrek aan context. Talen bestaan uiteraard uit veel meer dan een serie losse woorden of zinnen. Daarnaast is de methode bijzonder tijdrovend; er moeten steeds handgeschreven woordenlijsten worden aangemaakt.

De Natural Method

Bedacht door wie en wanneer

De Natural Method, ook de Natural Approach (de ‘natuurlijke aanpak’) genaamd, is door Tracy Terrell en Stephen D. Krashen ontwikkeld in 1983.

Kenmerken van de Natural Method

De Natural Method richt zich op een natuurlijke manier van het verwerven van de taal (zoals bijvoorbeeld Hongaars). Op de wijze waarop iemand als kind zijn of haar moedertaal leerde spreken, probeert de leermethode het Hongaars aan te leren. Op die wijze leert men onbewust eveneens de taalregels van het Hongaars. Alleen het Hongaars met een aantal visuele hulpmiddelen wordt hiervoor gebruikt. Een stressvrije leeromgeving is het streven van de methode. Een aanzienlijke hoeveelheid begrijpelijke input wordt aan de studenten blootgesteld. Bij de deze methode wordt de taalproductie Hongaars niet geforceerd, maar mag spontaan ontstaan. De nadruk ligt op communicatie en minder op expliciete Hongaars grammatica en de correctie van vormfouten.

De leermethode is het meest effectief als de lerende wordt ondergedompeld in het Hongaars. Om te zorgen dat de student plezier heeft van de ervaringen, moeten de leeractiviteiten in het Hongaars stimulerend zijn.

De Natural Method leermethode heeft veel overeenkomsten met de Directe Methode. De leermethoden gaan beide uit van het idee van natuurlijke taalverwerving; het verschil tussen de beide methoden is dat de Directe Methode meer de focus op de praktijk legt en de Natural Method meer op de blootstelling aan taalinput en het verminderen van spreekangst.

Populariteit

Het feit dat onderdompeling zeer effectief is, is al veelvuldig aangetoond. Omdat de methode betrekkelijk eenvoudig is om te begrijpen, is de natuurlijke aanpak een populaire manier van lesgeven bij taaldocenten Hongaars. Er kleven eveneens nadelen aan de Natural Method. De methode is voornamelijk gericht op het impliciet aanleren van de grammatica van het Hongaars. De studenten zouden weliswaar leren te communiceren in het Hongaars, maar door ontoereikende kennis van de grammatica in een wat gebrekkige, versimpelde versie van de taal blijven hangen.

Voor- en nadelen van de Natural Method

Om op een natuurlijke manier een vreemde taal aan te leren, wordt prettig gevonden. Lerenden wordt de mogelijkheid geboden een persoonlijke band met het Hongaars op te bouwen. Doordat de studenten niet ‘uit het hoofd hoeven te leren’, beklijft het geleerde Hongaars voor een langere tijd.

Omdat er vrijwel geen druk op de taalproductie ligt, kan het nadeel zijn dat het langer duurt voor er resultaten merkbaar zijn. Ook bereidt de methode lerenden niet per se op een bepaald Hongaars examen voor.

Structurele Aanpak

Bedacht door wie en wanneer

De ‘Structurele Aanpak’ (Engelse naam: Structural Approach; ‘SA’) is door de Amerikaanse taaldocent Charles en Robert Lado ontwikkeld in de jaren 50.

Kenmerken van de Structurele Aanpak (SA)

De Structurele Aanpak is een taalverwervingsmethode met als doel studenten vertrouwd te laten raken met de fonologische en grammaticale structuren van de doeltaal (bijvoorbeeld het Hongaars). Het beheersen van deze structuren levert volgens de Structurele Aanpak meer op dan het leren van woordenschat Hongaars. Bij de leermethode gaat het om het herkennen en kunnen toepassen van vaste Hongaarse woordcombinaties en woordgroepen in de correcte woordvolgorde. De vaste combinaties van woorden worden in reële situaties middels visualisatie, dramatisering, handelingen en gezichtsuitdrukking gepresenteerd aan studenten. De structuren die het vaakst in het Hongaars worden gebruikt, worden als eerste aan de taallerende aangeboden. De mondelinge vaardigheden Hongaars (luisteren en spreken) worden hierbij in eerste instantie gebruikt; lezen en schrijven volgen hieruit. Bij het aanleren en verbeteren van de productieve vaardigheden Hongaars (spreken en schrijven), krijgt de grammatica een grote plek. De Structurele Aanpak wordt ook wel Structural-Situational Approach (structurele-situationele benadering) en de Structural-Oral-Situational Approach (structurele-mondeling-situationele benadering) genoemd.

Populariteit

In de jaren vóór 1970 werd de Structurele Aanpak op grote schaal ingezet om Engels te leren in Engelssprekende landen, de voormalige Britse koloniën en in Maleisië.

Voor- en nadelen van de Structurele Aanpak

De sterke kant van een structurele aanpak is dat wordt geleerdden het Hongaars op een nauwkeurige manier wordt geleerd. De student krijgt inzicht in de Hongaarse grammatica leert in welke situatie bepaalde Hongaarse woorden en woordcombinaties wel of niet geschikt zijn voor de situatie. De methode van de Structurele Aanpak gebruikt alledaagse taal. Aan de Structural Approach kleven ook nadelen. De methodiek is tamelijk tijdverslindend en zorgt niet direct voor ervaringen van succes. De eigen inbreng van lerenden is gelimiteerd; de methode is weinig creatief.

Communicatief taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT)

Bedacht door wie en wanneer

Communicatief taalonderwijs (In het Engels: Communicative Language Teaching, afgekort: CLT), of ook wel ‘De Communicatieve benadering’ (In het Engels: Communicative Approach, afgekort: CA) genoemd, is in de jaren zestig van de vorige eeuw ontstaan onder invloed van de ideeën van Noam Chomsky, die de nadruk op competenties bij het leren van een vreemde taal legde. De taalkundige Dell Hymes was de grondlegger in het jaar 1966 van het concept communicatieve vaardigheden.

Kenmerken van Communicatief taalonderwijs (CLT)

Communicatief talenonderwijs gaat uit van de opvatting dat interactie het uiteindelijke streven is bij het leren van een vreemde taal (zoals Hongaars).

De met leren middels CLT-technieken het Hongaars in de praktijk te brengen door de interactie met de docent Hongaars en met elkaar. Authentieke teksten in het Hongaars of ander materiaal uit de werkomgeving en/of het dagelijks leven worden gebruikt. Het Hongaars wordt zowel tijdens als buiten de les om gebruikt.

Studenten praten met medestudenten over persoonlijke gebeurtenissen en trainers Hongaars dragen onderwerpen aan die buiten het domein van de traditionele grammatica liggen, om de taalvaardigheid Hongaars in verschillende realistische situaties te oefenen. De Hongaarse grammatica wordt inductief onderwezen, dit betekent aan de hand van de praktijk, van waaruit de regel volgt.

Bij communicatief taalonderwijs is de taaldocent Hongaars echt een trainer, die de student helpt om in het Hongaars te communiceren.

Populariteit

Het communicatief taalonderwijs werd heel populair in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. Dit kwam deels doordat de traditionele taalonderwijsmethodes niet erg succesvol bleken. Binnen een verenigd Europa kwam meer vraag om talen te leren middels een methode die meteen toepasbaar was.

Voor- en nadelen van Communicatief taalonderwijs

Communicatief taalonderwijs (CLT) kent veel pluspunten. Studenten ‘kunnen’ al snel ‘iets’ in het Hongaars; het is studentgericht en functioneel. Vanwege het gebruik van authentieke materialen, leren de studenten de Hongaarse woorden die zij moeten weten. CLT is een efficiënte methode. Deze methode is stimulerend voor de lerenden doordat zij snel succes ervaren. Er mogen foutjes worden gemaakt; de taalvaardigheid wordt al doende geleerd en daarna geperfectioneerd. Een nadeel van de communicatieve benadering is dat voor grammatica, vocabulaire dat niet direct toepasbaar is en de uitspraak minder aandacht wordt geschonken. De planning en de voorbereiding vragen veel tijd van de taaltrainer en vereist een actieve deelname van de studenten. Deze manier van een vreemde taal leren, is voor bepaalde studenten moeilijk of ongebruikelijk, afhankelijk wat voor achtergrond zij hebben. CLT (communicatief taalonderwijs) traint de vaardigheden; hierbij gaat het om de functie en niet zo zeer om de vorm en de methode biedt als leermethode geen samenhangend geheel.

Grammatica-/vertaalmethode (GVM) (Engels: Grammar-Translation Method; GTM)

Bedacht door wie en wanneer

Het taalonderwijs was in de 18^de en de 19^de eeuw vooral op praktisch taalgebruik gefocust. Taaldocenten leerden de studenten om gebruiksklare zinnetjes, dialogen, idiomatische uitdrukkingen, woordenlijsten enzovoort na te spreken, uit het hoofd te leren en vervolgens op te zeggen. Een Duitse docent Frans en Italiaans en eveneens leerboekenschrijver; Johann Valentin Meidinger, deed dit anders. Rond 1783 ontwikkelde hij een methode waarin de grammatica centraal stond. Meidinger wordt als de grondlegger gezien van de zogenaamde grammatica-vertaalmethode (Grammar-Translation Method, afgekort GTM).

Kenmerken van de Grammatica-/vertaalmethode (GVM)

Deze methode was op het onderwijs in het Latijn gebaseerd, wat de taal van de religie, de wetenschap en de cultuur was. Dit onderwijs in het Latijn was natuurlijk gericht op geschreven teksten van de klassieke schrijvers en geheel gericht op de grammatica en het vertalen. Dat werd beschouwd als een wetenschappelijke en degelijke aanpak. De Grammatica-vertaalmethode gaat uit van de analyse van de taalstructuren en de taalvormen (van bijvoorbeeld Hongaars) waarbij de lerende inzicht ontwikkelt. Bij de Grammatica-vertaalmethode zijn de lees- en schrijfvaardigheid Hongaars dus belangrijk. Literatuur, vertalen en uit het hoofd leren van woordenlijsten hebben de nadruk. De trainer draagt taalkennis Hongaars over, de studenten memoriseren.

Populariteit

Al vanaf halverwege de negentiende eeuw waren er ook tegengeluiden te horen. Desondanks heeft tot recente datum de grammatica-/vertaalmethode een grote invloed op het taalonderwijs gehad.

Voor- en nadelen van de Grammatica-/vertaalmethode

Deze grammatica-/vertaalmethode is een aardige mentale training aan mensen die het een uitdaging vinden om dingen uit het hoofd te leren. Deze methode biedt ook inzicht in de structuur van het Hongaars, omdat de nadruk op de grammatica wordt gelegd.

Er zijn echter meer keerzijden dan positieve kanten. De belangrijkste keerzijde is dat de spreekvaardigheid en luistervaardigheid Hongaars bij de methode ver achterblijft, waardoor de geleerde taal zelfs na jaren studie nauwelijks mondeling toegepast kan worden. Omdat het over het algemeen om literair taalgebruik gaat, staat deze methode ver af van het dagelijks gebruik van het Hongaars, ook in de context die aangeboden wordt. Bij het leren in groepen geeft de leermethode niet de mogelijkheid tot differentiatie of een eigen creatief leerproces bij lerenden. De lerenden fungeren slechts als toehoorders en uitvoerders.

Onderdompeling (Engels: immersion)

Bedacht door wie en wanneer

Onderdompeling (In het Engels: language immersion of alleen immersion) wordt wereldwijd gebruikt sinds de jaren 70, en dan met name op middelbare scholen waarbij een schoolvak (bijvoorbeeld het vak wiskunde) wordt onderwezen in een vreemde taal. In Nederland is de methode van ‘onderdompeling’ ook wel bekend als de methode die bij bijvoorbeeld Taleninstituut Regina Coeli in de provincie Brabant, ook wel ‘de nonnen van Vught’ of liefkozend ‘de nonnetjes (van Vught)’ genoemd, wordt toegepast. De methode van ‘onderdompeling’ is daar in 1963 ontstaan met Franse nonnen die Franse taalles onderwezen aan welgestelde dames uit Vught en omgeving.

Kenmerken van onderdompeling

Onderdompeling houdt in dat degene die de taal (zoals het Hongaars) leert, vanaf het eerste moment door de te leren taal is omgeven. Alle instructies vinden in de doeltaal (Hongaars) plaats; in het begin langzaam en met veel herhaling en later op een natuurlijkere manier. De studenten worden ook uitgedaagd vanaf het begin om in het Hongaars te spreken. Er wordt met rollenspellen en simulaties gewerkt. Op scholen die met onderdompeling werken, wordt de leeromgeving veelal in de stijl van het land van de Hongaarse taal ingericht om een situatie te creëren alsof de lerenden in Hongarije zijn. De studenten oefenen het Hongaars spreken één-op-één of in kleine groepen. Een andere wijze om een taal te leren door middel van onderdompeling, is daadwerkelijk te reizen naar Hongarije en daar bijvoorbeeld te verblijven in een gastgezin.

Populariteit

Onderdompeling wordt als een uitstekende methode om vreemde talen te leren gezien. Vooral de mondelinge taalbeheersing Hongaars kan op deze wijze uitstekend worden aangeleerd.

Voor- en nadelen van onderdompeling

Het belangrijkste voordeel is dat deze methode snel resultaat laat zien, doordat de methode vrij intensief is. De leermethode is ‘sink or swim’, de student moet wel gaan communiceren in het Hongaars want hij of zij wordt erdoor omgeven. In principe is de student 24 uur per dag Hongaars aan het leren. Door samen te oefenen in groepsverband wordt de sociale interactie versterkt. Dit wordt door studenten als motiverend ervaren.

Een nadeel van de methode is dat het bereikte resultaat niet altijd vastgehouden wordt. Als iemand in een korte tijd Hongaars leert, door in Hongarije te zijn of door te zijn ondergedompeld in een kunstmatig gecreëerde omgeving, maar daarna weer tot de orde van de dag overgaat, is de kans groot dat het nieuw geleerde relatief snel wegzakt. Dat een dergelijke taaltraining Hongaars erg intensief is, kan een bijkomend nadeel van de leermethode zijn. Niet alle lerenden hebben genoeg conditie om deze methode van leren vol te houden.

Suggestopedie (Suggestopedia)

Bedacht door wie en wanneer

Suggestopedia is een methode om een vreemde taal te leren die is ontwikkeld in de jaren 70 van de vorige eeuw. Suggestopedia is ontwikkeld door de Bulgaarse psychotherapeut Georgi Lozanov.

Kenmerken van Suggestopedie

Zoals de naam al aangeeft, is de methode van Suggestopedia op de kracht van de suggestie gebaseerd. Lozanov stelt dat positieve suggestie een voorwaarde is om (een vreemde taal; bijvoorbeeld Hongaars) te kunnen leren. Hiervoor zijn een ontspannen sfeer en een wederzijds vertrouwen tussen de studenten en de trainer (Hongaars) van essentieel belang. Hiervoor dienen de lerenden ontspannen te zijn en zich veilig te voelen. Een leslokaal met een rijopstelling was ongepast om dit te bewerkstelligen. De lerenden zaten in de les in comfortabele stoelen die waren opgesteld in een halve cirkel en in de les werd altijd achtergrondmuziek gedraaid. De methodiek zoals Lozanov die beoogde, bestond uit het voorlezen van teksten, op de achtergrond werd klassieke muziek gedraaid of waren natuurgeluiden te horen. Bij de teksten waren woordenlijsten alsook opmerkingen over de grammatica van de doeltaal (het Hongaars). Er werd met veel expressies in stem alsook gebaren voorgelezen. Zo werden de lerenden overgehaald om te luisteren en ze konden de nieuwe (Hongaarse) woorden gemakkelijk begrijpen en opnemen. In de lessen was veel aandacht voor cultuur en kennis over het land van de doeltaal (Hongarije). Er werd met rollenspellen gewerkt en er werden bijvoorbeeld eveneens (Hongaarse) streekgerechten gemaakt en geproefd.

Populariteit

De leermethode Suggestopedia was omstreden en de leermethode is in de vergetelheid geraakt. Een aantal elementen van de methodiek wordt nog steeds gebruikt, zoals het gebruikmaken van stemexpressie en gebaren bij het lezen van teksten in de vreemde taal.

Voor- en nadelen van Suggestopedie

Suggestopedie creëert een ontspannen en veilige sfeer, waardoor de lerende geen hinder heeft van frustratie of faalangst. Deze sfeer kan voor een immigrant bijdragen aan een positieve associatie met het nieuwe thuisland. Muziek werkt vaak motiverend en draagt muziek bij aan betere leerprestaties. Een ander pluspunt van de leermethode is dat de student gestimuleerd wordt om zich in te leven in de situatie en actief mee te doen, wat voor sommigen een nieuwe ervaring is. Tegelijk is dit voor sommigen een keerzijde, want niet iedereen is hiertoe in staat. Ook kan muziek bij sommige lerenden eerder afleiden en verstorend zijn dan ontspannend of stimulerend werken. Dat de relatie tussen de docent en de student niet echt gelijkwaardig is, is een ander zwak punt; alle input komt van de kant van de Hongaarse docent waarbij de student steeds de ontvangende partij is.

Community Language Learning (CLL)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse priester en psycholoog Charles A. Curran ontwikkelde Community Language Learning, ook wel Counseling Language Learning
(CLL) genoemd, in 1976.

Kenmerken van Community Language Learning (CLL)

Community Language Learning (CLL) is een methode om een taal te verwerven waarbij de studenten samenwerken om te bepalen welke aspecten van de vreemde taal zij willen leren. Deze CLL methode baseert zich op de counseling-benadering waarbij de taaltrainer als een counselor optreedt die de zinnen van de lerende kenschetst. De studenten beginnen het gesprek. Zij spreken in de moedertaal als zij de te leren taal (Hongaars) nog niet voldoende machtig zijn. De trainer (Hongaars) geeft uitleg en vertaalt, waarna de lerenden de uitingen van de trainer zo nauwkeurig mogelijk herhalen. Deze gesprekken in het Hongaars worden opgenomen om nadien opnieuw te kunnen beluisteren.

De methode bevordert het gemeenschapsgevoel in de leergroep en beschouwt de wisselwerking tussen de studenten als middel om het Hongaars te leren. Het zijn de studenten zelf die de lesstof bepalen middels betekenisvolle gesprekken. Een leerboek Hongaars wordt niet gevolgd.

Populariteit

De mate van succes van de methode is grotendeels afhankelijk van de kunde van de docent-counselor. De taaldocent dient zowel sociaal-cultureel kundig als taalkundig onderlegd te zijn. Deze taaltrainer dient zowel het Hongaars als de moedertaal van de lerende erg goed te beheersen om de taaluitingen van de lerende te kunnen vertalen. Community Language Learning kan prima functioneren indien deze correct gebruikt wordt. Voor grote klassen is deze methode niet geschikt.

Voor- en nadelen van Community Language Learning

De methode biedt de studenten veel autonomie. Vaak vinden studenten het analyseren van eigen gesprekken nuttig. Niet alleen tijdens de lessen Hongaars, maar ook buiten de lessen wordt de leergroep vaak zeer hecht. Door deze methode worden studenten zich een stuk meer bewust van anderen in hun groep, hun sterke en zwakke punten en ze leren te werken als een team. Studenten leren vaak veel door het bespreken door hun foutjes en het evalueren van de taallessen Hongaars. Vaak blijven zulke correcties in het geheugen gegrift en worden deel van het actieve vocabulaire van lerenden.

Dat de trainer niet sturend is, terwijl sommige studenten wel sturing nodig hebben, kan een nadeel vormen. Bij deze methode wordt geen gebruikgemaakt van een lesboek en er worden eveneens geen toetsen Hongaars gehouden. Daardoor is het succes moeilijk meetbaar. Een aantal studenten wordt belemmerd in hun Hongaars spreken wanneer zij worden opgenomen.

Lexicografische benadering (Engels: Dynamic Lexicographic Approach; DLA)

Bedacht door wie en wanneer

De Lexicografische benadering (In het Engels: Lexical Approach; LA) is een methode om een vreemde taal te leren die in de vroege jaren 90 van de vorige eeuw is ontwikkeld door Michael Lewis.

Kenmerken van de Lexicografische benadering (DLA)

Deze benadering is gebaseerd op het idee dat een belangrijk deel van het leren van een taal (zoals het Hongaars) bestaat uit het begrijpen en produceren van ‘lexicale eenheden’. Dit zijn brokjes taal die bestaan uit (Hongaarse) woorden, woordcombinaties alsook uitdrukkingen. Studenten verwerven al doende inzicht in de patronen van het Hongaars (grammatica) en betekenisvolle groepen woorden. Zo wordt geleerd hoe het Hongaars ‘in het echt’ gebruikt wordt. Bij deze benadering is woordenschat Hongaars belangrijker dan Hongaarse grammatica. De instructies zijn op situaties en Hongaarse uitdrukkingen gericht die vaak in dialogen voorkomen. Er wordt aandacht geschonken aan interactie maar eveneens aan exposure; aan de receptieve vaardigheden van de lerende (luisteren en begrijpen, lezen en begrijpen). Voor het zelf ontdekken van de Hongaarse taal door studenten is veel ruimte.

De taak van de taaldocent Hongaars is te zorgen voor voldoende input en het faciliteren van het leertraject van de lerenden.

Populariteit

Door de ideeën over taal van (onder meer) Michael Lewis zijn in de afgelopen dertig jaar de leerboeken aanmerkelijk anders geworden. Er wordt veel meer aandacht aan woordenschat van de te leren taal besteed die aangeboden wordt in chunks, in betekenisvolle brokjes. Een drastische omwenteling in de manier waarop talen worden onderwezen, waar Michael Lewis streefde, is er echter niet van gekomen.

Voor- en nadelen van de Lexicografische benadering

Studenten leren op een natuurlijke wijze het Hongaars te gebruiken door met ‘chunks’ (brokjes taal) te werken; met ‘echte’ taal. Op deze manier ontstaat souplesse in het het gebruik van het Hongaars.

Dat de werkelijkheid altijd weer afwijkt van de geleerde taalsituaties, is de keerzijde van de methode. Met het zelf leren herkennen van de patronen van het Hongaars hebben sommige lerenden moeite en zij hebben meer aan een taaldocent Hongaars die hen de weg wijst, dan aan een docent taal-facilitator.

Series Method

Bedacht door wie en wanneer

De Series method, ofwel ‘seriemethode van taalverwerving’ is in het jaar 1880 door de Franse taaldocent François Gouin ontwikkeld.

Kenmerken van de Series Method

De seriemethode (The Series Method of language acquisition) van Gouin is gebaseerd op een serie verbonden zinnen die eenvoudig te begrijpen zijn en weinig kennis van grammatica van de doeltaal vereisen. Studenten leren zinnetjes op basis van een actie, zoals het huis verlaten in de volgorde waarin deze zou worden uitgevoerd. Deze reeksen of series gingen over onderwerpen als mens in de samenleving, leven in de natuur, wetenschap en beroep, ontwikkeld vanuit het verschil tussen objectief, subjectief en figuurlijk gebruik van de taal. In de François Gouin-serie wordt geen moedertaal gebruikt. De studenten gaan vanzelf snel in de doeltaal (bijvoorbeeld het Hongaars) denken omdat een soort eentalige manier van taalverwerving is, die niet van ‘vertalen’ en ‘uitleggen’ uitgaat maar uitgaat van ‘demonstreren’ en ‘handelen’.

Populariteit

De seriemethode van Gouin was zijn tijd ver vooruit. François Gouin’s leermethodiek was toch enige tijd een succes, ondanks de afwijkende aanpak. Deze methode werd echter door Maximilian Berlitz’ Directe Methode overschaduwd.

Voor- en nadelen van de Series Method

Gouin’s Series method ontwikkelt sterk de mondelinge vaardigheid Hongaars en de methode zorgt voor het creëren van een natuurlijke, harmonieuze en gelijkwaardige sfeer in de lessen.

Gouin’s taalmethodiek biedt een levendige manier van lesgeven. Doordat het gebruikmaakt van visueel leermateriaal, zoals afbeeldingen, grafieken, enzovoort, wekt dit soort onderwijs Hongaars enthousiasme bij de studenten op. Het leren werd tastbaar; dit was iets dat volledig nieuw was. studenten Hongaars worden nieuwsgierig, wat helpt om het leergeheugen te helpen ontwikkelen, de prestatiedruk te verminderen en het zelfvertrouwen te verbeteren. De communicatieve vaardigheid Hongaars van de student wordt vrij intensief gestimuleerd met de methode.

Het nadeel van de leermethode is dat taal die iets meer abstract of subjectief wordt, wat moeilijk in één duidelijke ervaring kan worden gevangen met beweging en expressie. De bewerkelijkheid voor de trainer, die immers een hele reeks aan series moet voorbereiden, is een bijkomend nadeel van de leermethodiek. Als derde punt richt de Gouin-seriemethode zich vooral op het mondelinge taalgebruik, terwijl het reguliere onderwijssysteem nog veelal draait om examens voor het toetsen van de lees- en schrijfvaardigheden.

Task-Based Language Teaching (TBLT)

Bedacht door wie en wanneer

Task-Based Language Teaching (Taakgericht taalonderwijs) is in de jaren 80 van de vorige eeuw ontwikkeld. De grondleggers van deze leermethode waren de Indiase taalkundige professor N.S. Prabhu, de Amerikaanse hoogleraar Teresa P. Pica en de Britse hoogleraren Graham Crookes en Michael H. Long.

Kenmerken van de Task-Based Language Teaching (TBLT)

Het taakgericht taalonderwijs past binnen een Communicatieve Benadering/het Communicatief Taalonderwijs. De gedachte erachter is dat de verwerving van de te leren taal (zoals het Hongaars) geen doel op zich is, maar een hulpmiddel om bepaalde taken uit te voeren. De studenten krijgen verschillende motiverende taken voorgeschoteld, waarvoor kennis van de (Hongaarse) taal vereist is. Voor het goed uitvoeren van deze taken, dienen zij over taalregels en woordenschat te beschikken. De taken zijn alledaagse taken, bijvoorbeeld e-mails schrijven, met de klantenservice bellen, een boodschap doen, een drankje bestellen of een krant lezen. De taak wordt in drie verschillende fasen verdeeld: vóór, tijdens en na de taak, waarbij studenten zich eerst op de taak voorbereiden, de taak daarna uitvoeren en tot slot op de taak terugblikken. Studenten dienen samen te werken om de taken uit te kunnen voeren. De taken moeten net boven het taalniveau Hongaars van de lerenden liggen om leereffect te hebben.

Populariteit

Task-Based Language Teaching heeft aan populariteit gewonnen vanaf de vroege jaren negentig en zeker in het taalonderwijs. De methode lijkt de meest bruikbare vorm te zijn voor het verbeteren van de taalvaardigheid bij lerenden (voornamelijk lerenden met een achterstand) in het lager en secundair onderwijs.

Voor- en nadelen van Task-Based Language Teaching

Het taakgericht taalonderwijs (Hongaars) biedt duidelijke voordelen. Het is een activerende werkvorm, waarbij de lerenden worden uitgedaagd om hun taalvaardigheden (Hongaars) te gebruiken. Mits de opdracht goed aansluit bij de student, is Task-Based Language Teaching een op de persoon gerichte, efficiënte en relevante aanpak. De lerende komt op een dagelijkse, natuurlijke wijze in contact met de Hongaarse taal en leert op deze manier authentieke Hongaarse woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen. Bovendien leren studenten om met elkaar samen te werken. Taakgericht taalonderwijs wordt door studenten als plezierig en motiverend ervaren .

Dat de communicatie voorop staat en niet zozeer de correcte vorm van het Hongaars, waardoor lerenden die niet zozeer precies leren, kan als nadeel worden genoemd.

De Dogme benadering (Engels: Dogme Language Teaching; Dogme ELT)

Bedacht door wie en wanneer

Scott Thornbury; een Nieuw-Zeelandse docententrainer en linguïst op het gebied van Engels taalonderwijs ontwikkelde in 2000 Dogme Language Teaching/Dogme ELT (ook wel de ‘Dogmabenadering’ genoemd).

Kenmerken van de Dogme benadering (ELT)

Dogme Language Teaching (DLT) is geïnspireerd op ‘Dogme 95’; de beweging uit 1995 van een groep van Deense filmmakers waaronder filmregisseur Lars von Trier. Voor het filmmaken, houden de deelnemers zich aan tien strenge regels (tien dogma’s). Deze tien regels behelzen samen ‘de eed van zuiverheid’ (Deens: kyskhedsløfter; Engels: Vows of Chastity). Iets dergelijks is bij het Dogme-taalonderwijs aan de hand. De aanhangers van de Dogme Language Teaching zoeken naar een vorm van communicatief taalonderwijs die onbelast is door voorgedrukt materiaal. Het houden van echte inhoudelijke gesprekken die over praktische items gaan, is het doeleinde van de Dogme-benadering. Hierbij draait het om communicatie als de stuwende kracht van de taal leren (bijvoorbeeld het Hongaars). Daarom is deze leermethode een communicatieve aanpak van het taalonderwijs. Deze methode wil onderwijs bieden zonder leerboeken te gebruiken of overig lesmateriaal en zich in plaats daarvan richt op het communiceren tussen taaltrainer en studenten. Het Dogme-taalonderwijs kent, net zoals de Dogme-beweging in de film, tien dogma’s (uitgangspunten).

Populariteit

Ondanks dat onderzoek naar het succes van Dogme beperkt is, stelt Thornbury dat de parallellen met het taakgericht leren van talen (zoals Hongaars) erop wijzen dat Dogme waarschijnlijk leidt tot vergelijkbare resultaten.

Voor- en nadelen van de Dogme benadering

Dat er zo goed als geen voorbereiding is vereist, is een positieve bijkomstigheid voor de taaldocent Hongaars. Het kan zeer motiverend zijn dat de studenten de verantwoording dragen voor het eigen leerproces. Op deze manier zijn de taallessen Hongaars nooit voorspelbaar. Dit garandeert spontane communicatie en zorgt ervoor dat verveling geen kans krijgt. Zo goed als elk item kan besproken worden in een taalles volgens de Dogme-methode. Op deze manier blijven de studenten alert en betrokken.

Als ze zo weinig bij de hand worden genomen door de taaldocent, kunnen lerenden zich daartegenover wat ongemakkelijk voelen. Voor deze manier van lesgeven zijn ook niet alle taaltrainers Hongaars flexibel genoeg. Dat studenten zich vaak op een bepaald examen Hongaars dienen voor te bereiden en het niet zeker is dat de daarvoor benodigde stof aan de orde komt tijdens de taalles, kan een ander minpunt vormen van de methode.

Growing Participator Approach (GPA)

Bedacht door wie en wanneer

The Growing Participator Approach (GPA) is in het jaar 2007 ontwikkeld door Language consultants Greg en Angela Thomson.

Kenmerken van de Growing Participator Approach (GPA)

Deze GPA-benadering geldt als een alternatieve visie op het verwerven van een nieuwe taal (zoals het Hongaars). De primaire aanname van deze leermethode is dat taal en cultuur niet los van elkaar kunnen worden gezien. Bij GPA gaat het om veel meer dan alleen het verwerven van de Hongaarse taal; het uiteindelijke doel is uitgroeien tot deelnemers aan het leven in de gastcultuur (van Hongarije). GPA hanteert daarom de benamingen ‘groeiende deelnemer’ in plaats van ‘taallerende’ en ‘verzorger’ in plaats van ‘docent of leraar’. De GPA vertoont overeenkomsten met, en is deels gebaseerd op, de Natural Approach (natuurlijke aanpak) van Stephen Krashen en Tracy Terrell.

De GPA-benadering bestaat uit zes fasen van activiteiten. Deze activiteiten worden uitgevoerd door de lerende en een verzorger uit Hongarije. Begrip gaat boven productiviteit. De nadruk ligt op Hongaarse woordenschat en cultuur. Fase 1 van de methode is de hier-en-nu-fase. Deze neemt ongeveer 100 uur in beslag. In fase 1 richten de ‘groeiende deelnemers’ zich op het luisteren en het non-verbale feedback geven.

Fase 2 is de zogenaamde verhaalopbouwfase. Deze fase neemt ruwweg 150 uur in beslag en de deelnemer begint nu het Hongaars ook te produceren. In fase 3 ligt de nadruk op zogenaamde ‘gedeelde verhalen’. ‘Gedeelde verhalen’ zijn verhalen die over dagelijkse gebeurtenissen gaan, verhalen die tussen culturen gedeeld worden en verhalen die over gedeelde ervaringen gaan. Fase 4 van de leermethode is de fase van het zogenaamde ‘diepe delen’. Tijdens deze fase beginnen de deelnemer en de verzorger diepere gesprekken te voeren over het leven in de Hongaarse cultuur. In fase 5 van de leermethode beginnen deelnemers zich op taalgebruik van de moedertaalsprekers Hongaars te richten door middel van televisie, films, nieuws of literatuur. Het Hongaars dat voor het werk van de deelnemers is vereist, wordt ook geleerd. Fase 6 van de methode van de leermethode is de ‘zelfvoorzienende groeifase’. Deze fase kent geen eindpunt. Hier gaat het om de groei naast de formele taalsessies Hongaars.

Populariteit

Er is nog vrij weinig bekend over het succes omdat de leermethode van Thomson nog vrij nieuw is. De deelnemers zijn vrij enthousiast over de leermethode.

Voor- en nadelen van de Growing Participator Approach

Met GPA wordt een goede doorkijk op het proces van taalverwerving Hongaars geboden. De zes afzonderlijke fasen van de methode bieden realistische doelstellingen alsook een duidelijk tijdsschema. Er wordt door de lerende niet alleen kennis verworven van het Hongaars, maar ook van de omgeving en de lerende verwerft eveneens een nieuw sociaal netwerk.

Een minpunt van deze leermethode is dat voor elke deelnemer of elke kleine groep deelnemers een ‘verzorger’ moet worden gevonden die veel tijd wil investeren.

Shadowing Technique

Bedacht door wie en wanneer

De Shadowing technique of Shadowing (‘schaduwen’) is bedacht in de vroege jaren 2000 door Alexander Argüelles; een Amerikaanse polyglot en taalkundige.

Kenmerken van de Shadowing Technique

Shadowing is een methode die studenten zelfstandig kunnen toepassen om de intonatie (Hongaars) en uitspraak te verbeteren en vloeiendheid in het spreken te verwerven. De methode werkt eenvoudig: lerenden luisteren naar een audio-opname, bij voorkeur een dialoog en zij herhalen wat zij horen. Het gaat in de eerste plaats om de klanken; de Hongaarse tekst begrijpen is niet van belang. Het luisteren en daarna herhalen oefent men net zo veel tot het soepel gaat en de lerende simultaan met de audio-opname Hongaars kan spreken. Na enige tijd zullen de lerenden een transcript gebruiken om te kunnen lezen (en te begrijpen) wat zij hebben uitgesproken. Zolang er maar dialogen in staan of delen met samenhangende teksten, zijn veel leerboeken geschikt voor deze leermethode. De Hongaarse audio-opname dient idealiter wat boven het niveau van de student te zijn. De ideale lengte van een audio-opname is ongeveer één pagina, zonder kunstmatige pauzes en op natuurlijke snelheid. Alexander Argüelles beveelt aan om te gaan lopen tijdens het spreken, het liefst in de buitenlucht, en niet te gaan zitten, doordat lichamelijke beweging de opname van de te leren taal (het Hongaars) in het zenuwstelsel versterkt. Dat de lerenden minder gauw afgeleid worden als zij bewegen, waardoor het leren van het Hongaars aanzienlijk effectiever wordt, is een andere reden.

Shadowing vertoont veel overeenkomsten met de audiolinguale methode uit de vorige eeuw, maar het verschil is dat de audiolinguale methode gebruikmaakte van grammaticale drills in plaats van dialoog of samenhangende teksten. Het simultaan spreken is bij Shadowing ook anders.

Populariteit

De afgelopen jaren is veel onderzoek naar Shadowing gedaan waarin is aangetoond dat de techniek zowel de uitspraak als de luistervaardigheid aanzienlijk verbetert. Ook het algemene begrip van het Hongaars wordt vergroot.

Voor- en nadelen van de Shadowing Technique

Het praktische pluspunt van Shadowing dat het in een groep lerenden kan worden toegepast, waarbij alle deelnemers actief leren. Het rendement van Shadowing is hoog.

De techniek heeft als nadeel is dat studenten het soms een beetje saai kunnen vinden om dezelfde Hongaarse tekst te blijven herhalen. De keuze van de tekst is dus erg belangrijk.

Total Physical Response (TPR^®)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse psycholoog James J. Asher ontwikkelde in de jaren zestig van de vorige eeuw de taalverwervingsmethode Total Physical Response, ook wel TPR^® genoemd.

Kenmerken van Total Physical Response (TPR^®)

TPR^® is een methode om talen (bijvoorbeeld Hongaars) te leren die op het idee is gebaseerd dat mensen door middel van handelingen en beweging leren. Men leert door te doen, en wel op de manier zoals kinderen hun moedertaal leren. Ouders geven voortdurend taken aan hun jonge kinderen en belonen hen als ze die taken uitvoeren (“kijk naar mama”, “goed zo”). “Pak de lepel”, “Mooi!”, “Trek je schoenen maar aan”, enz.). Het is in de eerste plaats de bedoeling dat het kind begrijpt wat de ouder zegt, in een later stadium gaat het kind verbaal reageren. Dus de luistervaardigheid Hongaars vormt de basis, daarna komt de spreekvaardigheid.

De methode van TPR^® past deze principes van de moedertaalverwerving bij het leren van het Hongaars versneld toe. De docent geeft opdrachten op een begrijpelijke en vriendelijke manier, bijvoorbeeld: “pak het boek” en doet de opdrachten zelf voor; de lerenden doen deze opdrachten na. In het begin wordt nog niet verwacht van de lerenden dat zij Hongaars spreken; in een later stadium geven de lerenden de opdrachten. Opdrachten die bekend zijn worden uitgebreid of deels veranderd.

Door het combineren van bewegingen en spraak, spreekt TPR^® beide hersenhelften aan. Hierdoor kost het minder moeite om iets te leren en het geleerde Hongaars beklijft ook beter.

Populariteit

TPR^® wordt voornamelijk toegepast binnen het NT2-onderwijs (Nederlands als tweede taal), zeker bij beginnende studenten en ook wel op de basisschool bij Engels. Maar ook middelbare scholieren of volwassenen werken met veel plezier met Total Physical Response en behalen hierbij goede resultaten.

Voor- en nadelen van Total Physical Response

TPR^® heeft veel voordelen. Doordat studenten veel begrijpelijke input krijgen aangeboden in ‘chunks’ (woorden die bij elkaar horen), krijgen zij snel begrip van de nieuwe taal. De leermethodiek zorgt voor vlotte succeservaringen. Dit bevordert het plezier in leren. Dit zorgt voor stressvrij leren. TPR^® is in principe geschikt voor elke doelgroep, ongeacht welke leeftijd of achtergrond en deze methodiek kan ook worden gebruikt in grotere klassen. Het Hongaars wordt direct opgeslagen in het langetermijngeheugen van de lerenden.

Dat niet elke taaluiting in TPR^®-taken kan worden uitgedrukt, is de keerzijde van TPR^®. Hierdoor werkt het tot op een bepaald taalniveau en is daarboven nog een andere methode (ter aanvulling) nodig. Ook is de methodiek niet heel creatief. De student leert niet zijn of haar meningen, gevoelens en ideeën in het Hongaars te uiten.

De Directe Methode (Engels: Direct Method; DM)

Bedacht door wie en wanneer

Eind jaren tachtig van de negentiende eeuw bedacht de Duits-Amerikaanse linguïst Maximilian Delphinius Berlitz (geboren als David Berlizheimer) de Directe Methode. Deze methode wordt ook wel ‘de natuurlijke benadering’ genoemd. De methode is als reactie op de dominante grammatica-vertaalmethode ontwikkeld.

Kenmerken van de Directe Methode (DM)

Er ontstond een Reformbeweging rond het jaar 1900 met nieuwe ideeën over vreemde talen leren dat zelfontdekkend en inductief diende te zijn. Overigens had de Reformbeweging niet alleen betrekking op het leren van een vreemde taal, maar ook op voeding, kleding, naturisme en natuurgeneeskunde. De mensen streefden, net als in de jaren 60 van de vorige eeuw, omstreeks het jaar 1900 naar natuurlijke manieren van leven en bevrijding van het keurslijf. Er ontstond op het gebied van het taalonderwijs veel aandacht voor ‘levende’, gesproken taal. Hierbij werd grammatica vooral inductief geleerd, met voorbeeldzinnen. De taalregels moesten de lerenden hieruit afleiden. Er waren meer mondelinge oefeningen en met meer aandacht voor de uitspraak van de taal (zoals het Hongaars). Het werd aangemoedigd de studenten vaak in het Hongaars te laten praten. Het was eveneens een nieuw verschijnsel dat de taallessen in het Hongaars gegeven werden. Er werd nadrukkelijk niet vertaald tijdens de taalles. Met behulp van voorbeelden en afbeeldingen werd de (Hongaarse) woordenschat aangeleerd. Studenten boden abstracte vocabulaire aan voor het associëren van ideeën.

Populariteit

De golf van vernieuwing van het begin van de twintigste eeuw ebde weg, mede door invloeden van de oorlogen en crises, om weer een andere vorm te krijgen in de jaren zestig.

Met (een moderne vorm van) de Directe Methode wordt nog steeds gewerkt door taleninstituten zoals Interlingua en Berlitz.

Voor- en nadelen van de Directe Methode

Dat de Directe Methode een vrij natuurlijke manier van leren is, is het belangrijkste pluspunt. Bij de methode wordt veel aandacht geschonken aan spreken en luisteren, waardoor lerenden zelfvertrouwen en vloeiendheid in het Hongaars kunnen ontwikkelen. Deze Direct Methode heeft echter eveneens minpunten. Voor schrijfvaardigheid (Hongaars) is bij deze methode vrijwel geen aandacht en voor lezen in de doeltaal ook relatief veel minder. De Directe Methode biedt voor studenten die meer meer gevorderd zijn in het Hongaars niet genoeg uitdagingen. Omdat deze methode een dynamische inzet vanuit de studenten verwacht, is de methode ook niet heel geschikt voor de langzaam lerende studenten.

De Manesca-methode (Engels: Manesca Method)

Bedacht door wie en wanneer

Jean Manesca publiceerde in 1835 An Oral System of Teaching Living Languages Illustrated by a Practical Course of Lessons in the French through the Medium of the English (“Een mondelinge methode voor het onderwijzen van levende talen, aan de hand van een praktische cursus Frans door middel van het Engels”). In 2015 is An oral system of teaching living languages in herdruk gegaan.

Kenmerken van de Manesca-methode

De Manesca-methode is gebaseerd op hetzelfde principe als de ‘natuurlijke aanpak’ (Natural Approach): de beste manier om een taal te leren, is die waarop een kind zijn moedertaal leert. Een vreemde taal (zoals Hongaars) leren moet gemakkelijk en veilig zijn. Manesca wil om die reden niet met abstracte lijstjes of regels met Hongaarse woorden werken die uit het hoofd geleerd moeten worden.

De Manesca-methode is de oudste, bekende, volledige taalcursus. De Manesca-methode is gebaseerd op het werken met een groep studenten en een taaldocent Hongaars, die steeds één Hongaars nieuw woord tegelijk introduceert. Bij elk woord hoort een bepaalde beweging. De lerenden herhalen vervolgens na elkaar het Hongaarse woord en deze beweging. De herhaling helpt de lerenden deze Hongaarse woorden te onthouden, zonder dat uit het hoofd leren nodig is. Stap voor stap vormen deze woorden zo zinnen en weer variaties op de Hongaarse zinnen. De Hongaarse spelling wordt in een later stadium met leesteksten aangeboden.

De Manesca-methode is al enkele jaren later overgenomen en aangepast door grammaticaschrijver en taaldocent Heinrich Gottfried Ollendorff en staat dan ook wel bekend als de Ollendorff-methode.

Populariteit

Jean Manesca overleed twee jaar na publicatie van zijn methode. Zijn werk is overgenomen en verder ontwikkeld door anderen, onder wie Ollendorff. Een groot deel van de ideeën van Manesca zijn actueel en worden nog altijd in het moderne vreemdetalenonderwijs gebruikt.

Voor- en nadelen van de Manesca-methode

De combinatie van spreken en bewegen, waardoor het fysieke geheugen meewerkt en de geleerde stof gemakkelijker en langduriger kan worden onthouden, is de sterke kant van de Manesca- of Ollendorff-methode. Het veelvuldige herhalen draagt daar ook aan bij. Het feit dat dit wat saai kan worden om dezelfde Hongaarse woordjes en zinnen te blijven herhalen, kan door lerenden als een keerzijde worden gezien.

Silent Way

Bedacht door wie en wanneer

The Silent way (‘de stille manier’) is ontwikkeld door de Egyptenaar Caleb Gattegno in 1963.

Kenmerken van de Silent Way

The Silent Way is een methode om een taal te leren (bijvoorbeeld Hongaars) die gebruikmaakt van stilte als instructiemiddel. De methode van Caleb Gattegno gaat uit van de autonomie van de studenten en hun actieve deelname.

Een combinatie van stilte en gebaren wordt gebruikt door de taaldocent Hongaars om de aandacht van de lerende te trekken, reacties uit te lokken en de lerende aan te moedigen om foutjes te verbeteren. Veel tijd wordt aan de uitspraak (Hongaars) van de taal besteed.

Gattegno, die wiskundige was, vond het essentieel om taalles te geven door middel van een methode die efficiënt voor de energievoorraad van zijn studenten was. Caleb Gattegno ontdekte dat het relatief weinig energie kost om een auditief of visueel beeld te onthouden, veel minder energie dan wanneer lerenden proberen iets uit het hoofd te leren. Caleb Gattegno verklaarde dat docenten niet zozeer zouden moeten streven naar het overbrengen van kennis, maar het bewustzijn aan dienen te spreken, want alleen het bewustzijn maakt het mogelijk om iets te leren.

The Silent Way hierbij gebruikt onder andere gekleurde blokjes (zogenaamde cuisenaire-staven), die voor verschillende dingen kunnen worden gebruikt. De ‘de stille manier’ gebruikt ook Words in Colour; een kleurenkaart voor geluiden waarin elke kleur een specifieke klank van het Hongaars vertegenwoordigt, gekleurde woordgrafieken om aan zinnen te werken en gekleurde grafieken die worden gebruikt voor het leren van de spelling.

Populariteit

Gattegno’s ideeën zijn wel van belang geweest, vooral bij het leren van de uitspraak, alhoewel de Stille Methode in zijn oorspronkelijke versie niet veel meer wordt gebruikt.

Voor- en nadelen van de Silent Way

De sterke kant van de aanpak van Caleb Gattegno is dat zijn methode niet-bedreigend is voor de student, die per slot van rekening wordt beschouwd als autonoom. De trainer Hongaars is in principe aan de student dienstbaar en niet omgekeerd. Met de leermethodiek van The Silent Way wordt het leren van het Hongaars op een natuurlijke manier gestimuleerd. De geleerde stof wordt vaak goed verwerkt en onthouden door lerenden een uitdaging te geven om nieuwe dingen te ontdekken. Foutjes maken mag. Dit draagt bij aan het leerproces.

Dat sommige studenten intensievere begeleiding nodig hebben dan de methode voorziet, kan een nadeel van de methode zijn. Een student zou gefrustreerd kunnen raken door het gebrek aan inbreng van de trainer Hongaars. De keerzijde van het werken met kleuren en grafieken is dat de nieuwheid er vrij gauw af is, waardoor het effect kan verdwijnen.

TPR Storytelling

Bedacht door wie en wanneer

TPR Storytelling of ‘TPRS’ staat voor Teaching Proficiency through Reading and Storytelling. Deze methode is ontwikkeld door Blaine Ray in 1990, van oorsprong een Amerikaanse docent Spaans, en komt uit de TPR-techniek (Total Physical Response) voort.

Kenmerken van TPR Storytelling

TPR Storytelling is een talenverwervingsmethode die verhalen gebruikt om talen (bijvoorbeeld Hongaars) te leren. Het uitgangspunt van TPRS is natuurlijke taalverwerving: de taal leren zoals kinderen de moedertaal leren. Om dit te kunnen bereiken, worden studenten blootgesteld aan veel begrijpelijke input. De trainer Hongaars vertelt een verhaal, waarin nieuwe Hongaarse woorden meerdere keren voorkomen. Deze verhalen zijn niet te lang en interessant of humoristisch. Doordat deze verhalen van de trainer gemakkelijk zijn te begrijpen, ontspannen studenten zich. Hongaarse woorden en structuren worden zo vrijwel ongemerkt in het langetermijngeheugen van de student opgeslagen. De lerenden worden door de docent op grammaticale verschijnselen van het Hongaars gewezen, zonder dat lerenden regels van het Hongaars uit het hoofd hoeven te leren.

Na enige tijd zal de lerende ‘automatisch’ Hongaars beginnen te spreken en de Hongaarse grammaticale structuren van de nieuwe taal nadoen. Dit is een natuurlijk proces. Een alternatief is om met een groep studenten een verhaal op te bouwen. De docent Hongaars schrijft bij deze methode eerst nieuwe woorden en structuren op het schoolbord, met hun Hongaarse vertaling en vervolgens een verhaal te maken met de studenten. Tot slot vertellen de lerenden het verhaal na. Een belangrijk onderdeel van TPR Storytelling is lezen in het Hongaars, omdat dit zorgt voor inbreng. Schrijven in het Hongaars volgt in een later stadium.

Populariteit

Er zijn veel onderzoeken gedaan die uitwijzen dat TPRS een succesvolle manier is om een nieuwe taal te verwerven. Er zijn wel voorwaarden: de setting dient geschikt te zijn en de taaldocent dient goed getraind te zijn.

Voor- en nadelen van TPR Storytelling

TPRS is een laagdrempelige manier van taalverwerving en de taalkennis wordt goed onthouden. Omdat TPRS ook aan de creatieve intelligentie appelleert, is TPRS een vorm van breinvriendelijk leren. TPR Storytelling is prettig voor studenten en het is niet moeilijk om de aandacht erbij te houden. Voor de studenten werkt TPR Storytelling heel motiverend om zelf verhalen te verzinnen.

Dat TPR Storytelling veel voorbereiding van de taaldocent vraagt, is een nadeel.

De Rosetta Stone methode

Bedacht door wie en wanneer

De Rosetta Stone-leermethode is vernoemd naar de Steen van Rosetta, een steen die werd gevonden in Egypte met een tweetalige tekst, door middel waarvan de hiërogliefen worden konden ontcijferd. Het is ook de naam van het softwarebedrijf dat deze taaltrainingen aanbiedt. In 1996 is de eerste versie van de methode is uitgebracht.

Kenmerken van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone methode is een wijze om een vreemde taal te leren achter een computer. Deze taalcursussen zijn in meer dan dertig talen beschikbaar en de taalcursussen zijn te volgen vanuit elk van deze talen.

De Rosetta Stone-methode is een zogenaamde communicatieve methode, die de wijze nabootst waarop een kind zijn of haar moedertaal leert. Dat wil zeggen ‘leren door onderdompeling’, leren door veel te luisteren en na te zeggen. Rosetta Stone gebruikt hier stemmen van moedertaalsprekers (native speakers) en foto’s voor voor het overbrengen van de betekenis van nieuwe woorden in de doeltaal. Er wordt gebruikgemaakt van een programma om spraak te herkennen dat de uitspraak registreert en een schematische weergave hiervan maakt. Dit maakt het mogelijk voor de student om zijn of haar uitspraak te vergelijken met de uitspraak van een moedertaalspreker (native speaker). Verbetering van de uitspraak kan worden bereikt door de voorbeeldspreker minder snel te laten spreken en de lerenden daarna veel na te laten spreken.

De methode biedt dictee-oefeningen om de schrijfvaardigheid te oefenen. De software controleert de grammatica en de spelling en wijst op eventuele taalfouten en biedt de optie om de taalfouten van de student te corrigeren.

Het programma omvat ook leesteksten. Deze leesteksten gaan over dagelijkse onderwerpen, activiteiten en ideeën.

Populariteit

Rosetta Stone wordt veelvuldig ingezet wereldwijd en zeker niet door de minsten. Onder andere het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse zaken en de NASA maken er gebruik van. In ons land wordt Rosetta Stone door enkele ministeries en veel hogescholen en universiteiten gebruikt en ook door een aantal internationale organisaties.

Voor- en nadelen van de Rosetta Stone methode

Rosetta Stone is zeer makkelijk in gebruik en de methode kan op ieder moment door de lerende toegepast worden. Welke onderdelen wat meer of minder aandacht kunnen gebruiken, wordt door de lerenden zelf bepaald. Velen vinden het plezierig om de leermethodiek te gebruiken. Bij een gebrek aan trainers kan de Rosetta Stone-methode voor scholen een oplossing zijn. Een keerzijde is dat geen taaldocent beschikbaar is die studenten kan motiveren of iets extra’s kan bieden.

De Pimsleur methode

Bedacht door wie en wanneer

De taalcursussen van Pimsleur zijn Amerikaans taalkundige Dr. Paul Pimsleur ontwikkeld. Zijn eerste taalcursus was een cursus Grieks, die Paul Pimsleur in het jaar 1963 introduceerde.

Kenmerken van de Pimsleur methode

De Pimsleur-methode is een computerprogramma om nieuwe talen (bijvoorbeeld Hongaars) te leren.

Deze cursussen van Pimsleur bestaan uit zinnen/dialoog die door lerenden worden nagesproken en worden herhaald. Deze Hongaarse zinnetjes zijn ingesproken door moedertaalsprekers. De cursus is gebaseerd op herhaling, anticipatie, woordenschat en weer herhaling. Elke les biedt een audio-opname van dertig minuten met nieuwe vocabulaire en taalstructuren. De grammaticale structuur van het Hongaars wordt niet apart uitgelegd maar aangeboden via uitbreiding van, en variaties op, deze zinnen.

Dr. Pimsleur heeft onderzoeken gedaan naar het optimale interval waarmee geleerde informatie van het kortetermijngeheugen overgaat naar het langetermijngeheugen. In de Pimsleur taalcursussen is dit (gemiddelde) interval geïntegreerd.

Populariteit

Onder andere Amerikanen gebruiken de Pimsleur cursussen en de ervaringen variëren. In het algemeen zijn de lerenden tevreden over de aangeleerde uitspraak van het Hongaars.

Voor- en nadelen van de Pimsleur methode

Als uitspraakverbeteraar werkt de methode van Pimsleur erg goed, omdat de insprekers allemaal moedertaalsprekers (native speakers) zijn en op een natuurlijke manier op een normaal tempo Hongaars spreken.

De keerzijde van de methodiek is dat niets wordt uitgelegd. De student leert geen bouwstenen van het Hongaars om zelf een zin te maken, maar moet het met duizenden voorbeeldzinnen doen die uit het hoofd worden geleerd.

De Michel Thomas methode

Bedacht door wie en wanneer

De Michel-Thomas-methode is, niet geheel verrassend, bedacht door Michel Thomas (Poolse naam: Moniek Kroskof); een in Polen geboren genaturaliseerde Amerikaan. Michel Thomas ontwikkelde zijn leermethode in zijn eigen taleninstituut in Beverly Hills, Los Angeles, kort na de Tweede Wereldoorlog met beroemdheden als Barbra Streisand, Emma Thompson, Diana Ross, Mel Gibson, Pierce Brosnan en Bob Dylan in zijn klantenkring.

Kenmerken van de Micheal Thomas methode

Michel Thomas’ uitgangspunt was dat iemand alleen in staat is om te leren als diegene geen stress heeft. Hij begon met de studenten duidelijk te maken dat ze zich geen zorgen hoefden te maken dat ze iets zouden vergeten.

De taalcursussen van Michel Thomas zijn audiolessen, ingesproken door twee acteurs; een mannelijke acteur en een vrouwelijke acteur. De setting is bij Michel Thomas een virtuele klas, waarbij de student zich voorstelt als de derde student. Hij of zij luistert met de les van de acteurs mee. Als een vraag aan de stemacteurs gesteld wordt, is het de bedoeling dat de lerenden op pauze drukken en eerst zelf de vraag beantwoorden. Er zijn geen huiswerkopdrachten, geen uit-het-hoofd-leren. De les wordt in kleine stappen opgebouwd en nieuwe lesstof wordt met reeds bekende lesstof afgewisseld. De uitleg wordt steeds in het Engels gegeven. Er wordt op eventuele verbanden tussen de talen gewezen. De methode geeft ook grammaticale uitleg. Makkelijke lesstof wordt eerst aangeleerd, moeilijkere lesstof volgt pas nadat de student het voorgaande heeft begrepen en verworven. Naast woorden en zinnen worden ook bouwstenen geleerd zodat de gebruikers zelf zinnen kunnen maken. De leermethode maakt ook gebruik van flashcards waarmee gebruikers zelf hun vocabulaire kunnen toetsen en online oefeningen kunnen maken om hun eigen vooruitgang te kunnen meten.

Populariteit

Veel gebruikers zijn over het algemeen tevreden over de uitleg van de structuren van de doeltaal en vinden de cursus fijn om mee te werken. De gebruikers die wat verder zijn met de taal, ervaren de methode van Michel Thomas als minder nuttig.

Voor- en nadelen van de Micheal Thomas methode

De cursussen trainen luistervaardigheid en uitspraak op een efficiënte manier en de cursussen zijn erg toegankelijk. Het feit dat de cursussen niet in schrijfvaardigheid voorzien, kan als een nadeel worden gezien. Ook is er geen echte interactie, omdat het een audiocursus betreft.

De Assimil methode

Bedacht door wie en wanneer

Assimil is een Frans bedrijf, opgericht door Alphonse Chérel in 1929. Dit bedrijf maakt en publiceert taalcursussen. Dit begon met hun eerste boek Anglais sans Peine.

Kenmerken van de Assimil methode

‘Assimileren’ betekent ‘opgaan in de groep, mengen met’, wat wel een hooggegrepen streven voor een taalcursus (zoals Hongaars) is. De cursussen van Assimil zijn zelfstudielessen die uit een lesboek Hongaars, audio-CD’s en een USB-stick bestaan. Idealiter besteedt de lerende ruwweg twintig minuten per dag aan de cursus.

De lessen van Assimil bestaan uit Hongaarse dialogen die worden beluisterd, nagesproken en gelezen. De Hongaarse vertaling staat hiernaast, samen met de grammaticale toelichting. Voor het trainen van de uitspraak van het Hongaars, maakt Assimil gebruik van zinnetjes die door native speakers zijn ingesproken en die de lerende dient te herhalen. De opbouw verloopt van receptief naar productief: tijdens de eerste les wordt nog geen taalproductie verwacht van de gebruiker; dit komt pas na ruwweg vijftig lessen.

Populariteit

De cursussen van Assimil zijn populair. De taalcursussen zijn relatief voordelig en er is een ruim aanbod aan verschillende talen.

Voor- en nadelen van Assimil

Het voordeel van de Assimil-methode is dat de cursisten Hongaars in hun eigen snelheid kunnen leren op het moment dat dit het beste past. Het nadeel hierbij is, geldt wat voor alle computertaalcursussen, dat de lerende op zichzelf is aangewezen. Er is geen taaldocent Hongaars om studenten te motiveren of te begeleiden.